(Từ Mộng – Bài viết ghi lại một biểu tượng đô thị từng rất thật)
Một chiều không còn ghế nhựa đỏ
Một chiều muộn ở Sài Gòn, tôi đi ngang qua góc phố quen thuộc – nơi từng có quán nước vỉa hè, nơi bác xe ôm từng ngồi chờ khách, nơi mấy cụ già hay tụm lại tán gẫu.
Tất cả vẫn ở đó – cây bàng, vỉa hè, tường loang –
Nhưng thiếu một thứ:
Chiếc ghế nhựa đỏ.
Mà thật ra, không chỉ một cái.
Mà là cả một hệ sinh thái ngồi thấp đã biến mất.
Không ai để ý.
Không ai làm ầm ĩ.
Một biểu tượng thị giác của Việt Nam đã biến mất lặng lẽ.
Ghế Nhựa – Biểu Tượng Im Lặng Của Đô Thị Việt
Không cao, không cầu kỳ, không đáng tiền – nhưng ghế nhựa đỏ từng là thứ phủ khắp đời sống đô thị Việt Nam.
Nó có mặt ở:
- Các quán trà đá vỉa hè
- Quán bún riêu trước cổng trường
- Tiệm bánh mì chờ khách
- Cả trong sân nhà những buổi giỗ chạp
Màu đỏ rực của ghế không chỉ là màu nhựa – nó là màu ký ức, màu tụ họp, màu của đời sống đường phố Sài Gòn và Hà Nội, nơi mọi hoạt động thường nhật xảy ra ngay sát mặt đất.
Ghế nhựa đỏ không chỉ để ngồi.
Nó là không gian. Là nhịp sống. Là một phần văn hóa vỉa hè.
Văn Hóa Vỉa Hè: Một Phong Cách Sống Đang Bị Bôi Xoá
Có thể bạn chưa từng nghĩ về điều này:
Tư thế “ngồi thấp” chính là biểu hiện của cách sống gần đất – gần nhau – gần đời.
Ngồi ghế nhựa đỏ:
- Ta không tách mình khỏi người bán
- Ta ngang bằng với người đối diện
- Ta dễ lắng nghe, dễ kể chuyện
- Và dễ trở nên con người thật của mình
Văn hóa vỉa hè không phải là tạm bợ.
Đó là sự sống động của một xã hội biết chia sẻ không gian công cộng.
Và ghế nhựa đỏ chính là đơn vị cơ bản nhất của văn hóa đó.
Ghế Nhựa Đỏ Và Sự Biến Mất Không Lời Từ Biệt
Tôi không biết ghế nhựa đỏ biến mất từ khi nào.
Không có quy định cấm.
Không có tuyên bố chính thức.
Nhưng dần dần, ghế bị thay bằng:
- Ghế gỗ cao của café concept
- Ghế inox sáng bóng trong những quán “chuẩn hóa”
- Bàn ghế sạch sẽ trong mô hình “kinh doanh chỉn chu”
Và rồi một ngày – chúng ta nhận ra: không còn ai ngồi sát đất nữa.
Cũng giống như khi bạn không còn nghe tiếng rao hàng rong –
Mất mát văn hóa xảy ra không phải bằng chiến tranh, mà bằng sự im lặng.
Ký Ức Đô Thị Việt Nam – Một Cuốn Sách Đang Mờ Trang
Ở các đô thị lớn, những gì từng gắn liền với phố phường Việt Nam đang bị thay thế bằng thẩm mỹ mới:
- Sạch sẽ hơn
- Chuyên nghiệp hơn
- Nhưng cũng… lạnh hơn
Chúng ta đang xây dựng lại thành phố mà quên đánh dấu những điều từng là gốc gác.
Ghế nhựa đỏ không chỉ là vật thể.
Nó là ký ức đô thị Việt Nam bằng nhựa.
Một Chiếc Ghế, Một Ký Ức, Một Thời Đang Biến Mất
Bạn còn nhớ lần cuối cùng bạn ngồi ghế nhựa đỏ là khi nào không?
Có thể là khi ăn bún bò với bố vào sáng Chủ Nhật.
Hay lúc ngồi đợi mẹ mua vé số.
Hay lúc trốn học ngồi quán nước bên đường nghe nhạc vàng qua loa rè.
Một chiếc ghế – một ký ức.
Mỗi chiếc ghế là một memory seed – một hạt giống có thể lưu giữ lại thời gian, nếu ta biết chăm.
Nhưng nếu không ghi, không kể, không viết –
Ký ức đó sẽ biến mất mãi mãi.
Từ Mộng – Ghi Chép Những Gì Không Ai Muốn Ghi
Trong dự án Từ Mộng, chúng tôi không viết để hoài niệm.
Chúng tôi viết để chống lại sự xóa trắng.
Vì những gì không được kể lại – sẽ không tồn tại.
Vì những hình ảnh thị giác quen thuộc – như chiếc ghế đỏ – sẽ không còn trong đầu ai nếu ta không nói đến nó.
Từ Mộng viết về tiếng rao.
Viết về ghế nhựa.
Viết về nếp sống cũ mà không cũ – chỉ chưa kịp được gìn giữ.
Viết Trước Khi Chiếc Ghế Cuối Cùng Chỉ Còn Trong Ảnh Stock
Hãy đi ra phố hôm nay và nhìn kỹ –
Bạn có còn thấy ghế nhựa đỏ không?
Hay tất cả đã được “làm mới” bằng những thứ bóng bẩy hơn, vô danh hơn, và… giống nhau hơn?
Nếu bạn từng ngồi trên ghế đỏ mà nhớ – hãy kể lại.
Nếu bạn còn giữ tấm ảnh nào có ghế đỏ – hãy gửi về.
Nếu bạn từng có một buổi chiều không quên trên chiếc ghế đó – hãy viết.
Viết – trước khi không còn ai nghĩ điều đó từng đáng nhớ.
Viết – để giữ một phần nhỏ của đời sống đường phố Sài Gòn trong trí nhớ tập thể.
